Proverbs and proverbial materials in Orkneyinga saga.
Editions used.
Others.
Translations used. Orkneyinga saga, tr. Pálsson and Edwards Penguin 1981
Others.
ÍF XXXIV. 11. 24-5. Hon svarar: “Ek mynda þik hafa lengi upp fætt í ulllaupi mínum, ef ek vissa, at þú myndir eirnart lifa,4 ok ræðr auðna lífi, en eigi, hvar maðr er kominn; betra er at deyja með sœmð en lifa með skömm.” 4Ek mynda – einart lifa: Ef ég hefði vitað, að þú ættir að lifa einart (?: ævinlega), hefði ég lengi fætt þig upp í ulllaupi mínum, þ. e. ekki sleppt af þér hendinni.
11. Sigurd Hlodvirsson’s mother, a sorceress, responds when he asks her for advice when he´s challenged to fight by the Scottish Jarl Finnleik:
36. “Had I thought you’d live for ever,” she said, “I’d have reared you in my wool-basket.”
ÍF XXXIV. 11. 24-5. Hon svarar: “Ek mynda þik hafa lengi upp fætt í ulllaupi mínum, ef ek vissa, at þú myndir eirnart lifa,4 ok ræðr auðna lífi, en eigi, hvar maðr er kominn; betra er at deyja með sœmð en lifa með skömm.” 4Ek mynda – einart lifa: Ef ég hefði vitað, að þú ættir að lifa einart (?: ævinlega), hefði ég lengi fætt þig upp í ulllaupi mínum, þ. e. ekki sleppt af þér hendinni.
11. Continued:
36. “But lifetimes are shaped by what will be, not by where you are.”
ÍF XXXIV. 11. 24-5. Hon svarar: “Ek mynda þik hafa lengi upp fætt í ulllaupi mínum, ef ek vissa, at þú myndir eirnart lifa,4 ok ræðr auðna lífi, en eigi, hvar maðr er kominn; betra er at deyja með sœmð en lifa með skömm.” 4Ek mynda – einart lifa: Ef ég hefði vitað, að þú ættir að lifa einart (?: ævinlega), hefði ég lengi fætt þig upp í ulllaupi mínum, þ. e. ekki sleppt af þér hendinni.
TPMA 11. 363. TOD/mort/death 5. Tod als Wert und Vorteil 5.3. Der Tod ist besser als das Leben 5.3.2. Spez. 5.3.2.1. Ehrenvoller Tod ist bessar als ein Leben in Schande41 Nord. 772 En hinn er annarr (scil. kostr), at falla með drengskap ok hugprýði, ok er þat betra en at lifa með skömm Aber das ist die andere (Möglichkeit), mit Mut und Tapferkeit zu sterben, und das ist besser, als mit Schande zu leben BJARNAR SAGA 4 S. 121. 773 Betra er at deyja med sœmd en lifva med skom Es ist besser, mit Ehre zu sterben, als mit Schande zu leben ORKNEYINGA SAGA 11 S. 20, 25. 774 Deyum heldr við sœmd, enn lifum við skömm Lieber sterben wir mit Ehre, als dass wir mit Schande leben HRÓLFS SAGA GAUTREKSSONAR 24 (→FAS III, 150). 775 Því betra er at deyja dyrliga en liva við skomm Denn es ist besser, ruhmfoll zu sterben, als mit Schande zu leben FLÓVENTS SAGA I 25 S. 166, 30 (= GERING 17. JÓNSSON 28). 776 Gott er at velia vm tuo kosti: lifa med sœmd eda falla med dreingskap Es ist gut, zwischen zwei Möglichkeiten zu wählen: leben mit Ehre oder sterben mit Mut FLÓVENTS SAGA II 19 S. 204, 29. 777 En þó vildi hann heldr deyja með sœmd en lifa með skömm Und doch wollte er lieber mit Ehre sterben als mit Schande leben ÞORSTEINS SAGA VÍKINGSSONAR 17 (→FAS II, 431). 778 Betur er at skilia med heidur . en lifa med skömm Besser ist es, mit Ehre zu sterben, als mit Schande zu leben KÅLUND 69 (= JÓNSSON, ARKIV 167. JÓNSSON 67). 41Vgl. ZILTENER 5202. 5212; HASSELL M 228; WHITING D 95. D 104. D 239.
Ed. note. See proverbial reference in Laxdœla saga.
ÍF XXXIV. 11. 25. Merkit var gört af miklum hannyrðum ok ágætligum hagleik; þat var gört í hrafns mynd, ok þá er vindr blæss í merkit, þá var sem hrafn beindi fluginn.3 3flugr: flug; beina fluginn: hefja vængi til flugs: – Frá hrafnsmerki þessu segir einnig í Þorsteins s. Síðu-Hallssonar, 2. kap., og Njáls s., 157. kap. – Sjá ennfremur Anne Holtsmark: Vefr Darraðar, Maal og minne 1939, formála Jóns Jóhannessonar fyrir Austfirðinga s. (Ísl. fornr. XI), ritdóm Björns Sigfússonar um það bindi í Skírni 1951 – og skýringar við 157, Njáls s.
ÍF XXXIV. 18. 37-8. En er konungr fann undandrátt í svörum jarls um þessa málaleitan, er hann hafði áðr up hafit, þá mælti konungr: "Ef þú, jarl, vill eigi gerask minn maðr, þá er sá annarr kostr, at ek setja þann mann yfir Orkneyjar, er ek vil. En ek vil, at þú veitir þá svardaga at kalla ekki til landa þeira ok láta þá í friði vera af þér, er ek set yfir. En ef þú vill engan þenna kost, þá mun svá þykkja þeim, er löndum ræðr,1 sem ófriðar myni þeim af þér ván. “Má þér eigi undarligt þykkja, at dalr komi móti hóli.”2 1er – ræðr eftir Þ; er ek set yfir F. 2 ?: Þótt hart verði látið mæta hörðu. – Um orðtakið að láta dal koma móti (eða: mæta) hóli, sjá Halldór Halldórsson: Íslenzk orðtök, Rvík 1954, 146.– 47. bls.)
18. St Olaf Haraldsson (1015-30) to Thorfinn Jarl Sigurdsson, when he refused to surrender his share of Orkney:
46. “If you won’t agree to this, then I take it that the man I appoint must expect trouble from you and, in that case, don’t be surprised if the valley confronts the mountain.” Editor’s Note: This alludes to Isaiah cixl.4: ‘Let every valley be filled in, every mountain and hill be laid low, let every cliff become a plain, and the ridges a valley.’
FJ Proverb word 64. Page 74. dalr – er eigi ólíkligt at mœti dalr hóli Laxd. 134. ‘Det er ikke usandsynligt at en dal mødes med (?: svarer til, passer til) en bakke’; hvor der er dale (fordybninger) må der nødvendigvis være bakker; ordspr. anvendes om hvad der ufejlbarlig indtræder eller kan ske.
TPMA 1. 428. Berg. 1.1.1. Kein Berg ohne Tal (Nach einem Berg kommt ein Tal) 12. 12a Nord. Má þér þá eigi undarligt þykkja, þótt dalr mœti hóli Du brauchst dich dann nicht zu wundern, wenn das Tal auf einen Hügel stösst ORKNEYINGA SAGA 18 S. 36, 10. 13 SNORRI, HEIMSKRINGLA 273, 3 (Óláfs saga helga 101) (= GERING S. 7). Þá er eigi ólíkligt, at mœti dalr hóli Dann ist es nicht unwahrwscheinlich, dass das Tal auf einen Hügel stösst LAXDŒLA SAGA 37, 42 (= JÓNSSON, ARKIV 64. JÓNSSON 27).
Ed. note. Adynaton?
ÍF XXXIV. 18. 38. “Oss es, ef jarlar þessir
ógnbráðir til ráðask,
hörð mun vinraum verða,
vandligr kostr fyr hönum.”
26. Arnor Jarl’s Poet when Thorfinn asks him to leave the ship when coming under attack:
66. “Awkward our choice
when Earls are eager
to fight--friendship
is far from easy.”
ÍF XXXIV. 26. 67. “Muntu ok eigi vilja vita þat á þik, at þú liggir hér sem köttr í hreysi,2þar er ek berjumk til frelsis hvárumtveggjum.” 2þú liggir hér Lex. Run.; liggja hjá F.
26. Thorfinn Jarl to Kalf Arnason:
66. “You won’t want people to think that while I was fighting for both our freedoms, you were skulking here like a cat in a cave.”
ÍF XXXIV. 30. 77. Þá svarar jarl: “Þat er satt, sem mælt er, at margan hendir þat, er minnst varir. Ætlaða ek þá, at ek mynda hvergi þess koma, at ek mynda þess gjalda, at ek væra of friðsamr við óvini mína, en nú geld ek þess, er ek hefi þér grið gefit. Eigi myndir þú hrópa mik fyrir höfðingjum í dag, ef ek hefða þik drepa látit sem aðra lögunauta þína.”
30. Thorfinn Jarl, in company of King Magnus, responds to a man whom he let go rather than killing him, but who now claims compensation for Thorfinn’s killing of his brother:
73. “The the old saying is true,” said the Earl, “‘Many a trap for the unwary.’ I never expected to suffer from being too easy on my enemies.”
FJ Proverb word 436. Page 197. vara (2) – . . . verðr þat er varir ok svá hitt er eigi varir Grett 26 (Boer 45) ‘Det hændes mange som man mindst vænter’. jfr GJ: margan hendir það hann hugsar ekki (sækir það hann sízt varir).
TPMA 3. 49. ERWARTEN/attendre/to expect 1. Oft tritt ein, was man nicht erwartet Nord. 4 Mart gengr verr, en varir Vieles geht schlechter, als man erwartet HÁVAMÁL 40, 6 (= JÓNSSON, ARKIV 436. JÓNSSON 174). 5 Margan þat sœkir, Es minst of varir Manchen sucht das heim, was er am wenigsten erwartet SÓLARLJÓÐ 8, 4 (= GERING S. 13). 6 Mart verðr annann veg enn maðrinn ætlar Manches kommt anders, als man erwartet JÓMSVÍKINGA SAGA 47 (→FMS XI, 150 [= JÓNSSON, ARKIV 450. JÓNSSON 178]). 7 Þat er satt, sem mællt er, at margan hendir þat, er minnzst varir Das ist wahr, was man sagt, dass manchem das widerfährt, was er am wenigsten erwartet ORKNEYINGA SAGA 30 S. 83, 4 (= JÓNSSON, ARKIV 436. GERING S. 13. JÓNSSON 174). 8 Nú verðr sumt þats mangi varir Nun geschieht manches, was niemand erwarter MÁLSHÁTTAKVÆÐI 25, 6 (= GERING S. 13). 9 Mart kann öðru víss til at bera en menn hyggja Manches kann sich anders zutragen, als die Menschen erwarten MÖTTULS SAGA 22 (→JÓNSSON, ARKIV 33 [= JÓNSSON, ARKIV 14]). Ähnlich: Nord. 15 “Verðr þat er varir”, sagði Grettir, “ok svá hitt, er eigi varir” “Das geschieht, was man erwartet”, sagte Grettir, “und ebenso das, was man nicht erwartet” GRETTIS SAGA 14, 20 (= JÓNSSON, ARKIV 436. JÓNSSON 174).
ÍF XXXIV. 65. 148. Kolr segir: “Eigi þykki mér svá þó; mér þykki ørendit gott ok mikit at gört, ef Hjaltar eru vinir yðrir, ok betra farit en ófarit.”2 2ófarit 325; heima setit F, Þ.
65. Kol advises Rognvald, his son, upon the latter’s return:
123. “A good effort is never wasted ”
ÍF XXXIV. 67. 156. Þorkell mælti: “Eigi kemr nú at því, sem mælt er, at mörg eru konungs eyru. Enn þótt þú sér jarl, þá þykki mér undarligt, at þú hefir ekki frétt til Sveins, en ek vissa þegar, at Vilhjálmr byskup sendi hann til Suðreyja til Holdboða Hundasonar,2 ok hefir hann þar verit í vetr.” 2Í 79. og 82. kap. er nafn þetta ritað í F Hornboði (og í fyrirsögn 79. kap. Hornbogi). Haldið verður í útgáfunni rithætti F (í 67. og 78. kap.) Holdboði, sbr. og Þ: Hollbode.
67. Thorkel Flayer to Paul Jarl who has asked where Svein is:
128. “Evidently,” said Thorkel, “the old saying that the king has many ears doesn’t apply in this case.”
TPMA 9. 38. OHR/oreille/ear 3. Grosse Herren (Könige) haben viele und gute Ohren Nord. 54 En hèr varð sem mælt var, at mörg eru konúngs eyru Und hier zeigte sich (wörtl.: wurde), wie gesagt war, dass der König viele Ohren hat HARALDS SAGA HARÐRÁÐA 86 (→ FMS VI, 328). 55 En svâ er sem mælt er, at mörg ero konúngs eyro Und so ist es, wie man sagt, dass . . . JÓMSVÍKINGA SAGA 6 (→ FMS XI, 19). 56 En þat er, sem mælt er, at mörgu eru konungs eyru Und es ist so, wie gesagt wird, dass . . . SNORRI, HEIMSKRINGLA 161, 32 (Ólafs saga Tryggvasonar 82). 57 Þá sannaðisk þat, er fornkveðit mál er, at mörg eru konungs eyru Da bewährte sich nun, was das alte Sprichwort sagt, dass . . . EBD. 352, 7 (Ólafs saga helga 160). 58 En þá var, sem opt er mælt, at mörg eru konungs eyru Es kommt nun nicht zu dem, was das Sprichwort sagt, dass . . . EBD. 491, 17 (Haralds saga harðráða 69). 59 Eigi kemr nu at þvi, sem mællt er at morg eru konungs eyru Es kommt nun nicht zu dem, was das Sprichwort sagt, dass . . . ORKNEYINGA SAGA 68 S. 173, 2. 60 Mörg eru konungs eyru Der König hat viele Ohren STURLUNGA SAGA II, 141, 29 (= JÓNSSON, ARKIV 218. JÓNSSON 95).
ÍF XXXIV. 81. 185. Ragna mælti: “Hér kemr nú at því, sem mælt er, at fár er svá vitr, at allt sjái sem er, því at þetta er af hesti, en eigi af meri.”
81. Ragna to Jarl Rognvald who has said she’s wearing a ‘mare’s tail’ on her head:
149. “This bears out the old saying,’ answered Ragna, ‘No man knows all’: this comes from a stallion, not a mare.”
ÍF XXXIV. 82. 186-7. Ok eptir þetta segir Þorbjörn skilit við Ingigerði, systur Sveins, ok sendi hana yfir á Nes til Sveins. Tók hann við henni vel, en þótti gör til sín svívirðing mikil. Var þá með þeim fjándskapr; kom þar at því, sem mælt er, at foruðin sjásk bezt við.1 1Sbr. Þ: to ond[e] frycte mest for hver andre – , en síðan er bætt við: oc søgte ingen aff dennem oberbarlige paa hin anden; en þó leitaði nú hvárrgi berliga á annanLex. Run. – Til skýringar málshættinum: Foruðin sjásk bezt við – mætti benda á vígbúnað stórvelda á vorum dögum.
82. On Svein Asleifarson’s reaction when his sister, Ingigerd, returns to him at Caithness, divorced by Thorbjorn Clerk:
150. So the old saying was once again borne out, ‘Evil beware evil.’
TPMA 12. 82. UNGEHEUER/monstre/monster Vgl. TROLL Nord. 1 Kom þar at þvi, sem mællt er, at 'forudin siatz vid' Es kam da dazu, wie es heisst, dass die Ungeheuer sich am besten in acht nehmen ORKNEYINGA SAGA 82 S. 207, 16 (= JÓNSSON, ARKIV 119. JÓNSSON 47).
TPMA 10. 156. SCHLECHT/mauvais/bad 2. Die Schlechten, die Bösen 2.7. Verschiedenes Nord. 377 To ond[e] frycte mest for hver andre Zwei Böse fürchten sich am meisten voreinander ORKNEYINGA SAGA 82 S. 207, 16 Var. 378 Þú hefir opt þat heyrt, at hinn dáligri kann sigrast á hinum vildra Du hast oft gehört, dass der Schlechtere den Sieg über den Besseren davontragen kann VALVERS ÞÁTTR 65, 23. 379 Agros cum cerere vetat impia turba virere. – Ondhe men aarynghe spijllæ forthi kommer aullen sijllæ Die Schar der Bösen verhindert, dass die Getreideäcker grünen. – Böse Männer verderben das Jahresgewächs; deshalb kommt das Getreide spät15 LÅLE 28. 15Die Anm. der Ausg. gibt zwei mögliche Erklärungen: Entweder verdirbt das Getreide zur Strafe für die Sünden der Bösen, oder böse Menschen richten fremdes Getreide durch Zauberei zugrunde.
ÍF XXXIV. 84. 192. Þá talar Þorbjörn fyrir þeim, at þeir fœri undarliga, – "rekumsk eptir Sveini á leið fram, en höfum spurt, at Valþjófr jarl, föðurbani minn, er skammt heðan með litla sveit manna. Ok ef þér vilið fara at honum með mér, þá vil ek því heita yðr, at mér skal eigi fara sem Sveini, at ek gera yðr hlutræninga, ef oss berr herfang í hendr, því at fé þat, er vér fám, skulu þér hafa, en skipta mér því einu til handa, er þér vilið, því at mér þykkir betri frægð en fé."
TPMA 9. 387. RUHM/gloire/glory 3. Bedeutung und Folgen des Ruhms 3.6. Verschiedenes Nord. 72 Þviat mer þickir betri frægd enn fe Denn Ruhm dünkt mich besser als Geld ORKNEYINGA SAGA 84 S. 213, 13. 73 Stema regit clarum cui fama fit oda viarum. – Han gømmer dyrt syn [frægdh]3 gømmer Der hat einen berühntem Stammbaum, dessen Ruhm zum Lied in den Strassen wird. – Der hütet etwas Teures, welcher seinen Ruhm hütet LÅLE 1018. 3Fehlt im Druck A. Druck B had fred. Vgl. den Komm. der Ausg.
ÍF XXXIV. 85. 200. En er koflmaðr heyrði þetta, kvað hann: 49. Skelk aflar Sif silkis/svinn at umbúð minni,/hlær stórum mun meira/mær en fallit væri./Fár kann jarl, en árla/örlyndr, at sjá görla,/hlunns drók eik af unnum/áðr, í fiskiváðum. Síðan fór koflmaðr í brott, ok urðu menn þess seinna vísir, at þessi koflmaðr hafði verit Rögnvaldr jarl. Er þat ok síðan mörgum manni kunnugt orðit, at þau hafa mörg verit hans brögð, er bæði váru hjálpsamlig fyrir guði ok skemmtilig fyrir mönnum. Menn kenndu ok orðskvið þann, er stóð í vísunni, at fár kennir jarl í fiskiváðum. 49. vísa. – Svinn Sif silkis (a) aflar skelk at umbúð minni (b); mær hlær stórum mun meira en fallit væri. Fár kann görla at sjá jarl í fiskiváðum, en áðr drók árla örlyndr hlunns eik (c) af unnum. a) Sif (ásynja) silkis: kona. – b) afla skelk at e-u: hræðast að e-u. – c) hlunns eik: skip. Hin ágæta kona hæðist að búningi mínum; hún hlær stórum mun meira an hæfilegt væri. Fáir þekkja glögglega jarlinn, þegar hann er kominn í fiskimannsgervið, en ég, sem er kappsmaður, dró áður snemma (í morgun) bát af sjó.
85. After disguising himself in a white cowl, Rognvald Jarl helps with fishing, then reveals himself in a verse:
“. . .and they realized the significance of the words in the verse, that not many people know an earl when he’s dressed as a fisherman.”
TPMA 7. 68. KLEID/habit/dress 2. Kleider sind nicht massgebend und nicht wichtig 2.1. Kleider lassen den Menschen nicht erkennen 2.1.2. Spez. Nord. 81 Menn kendu ok orðskvið þann, er stòð í vísunni, at 'fár kennir jarl í fiskiváðum' Man kannte auch dieses Sprichwort, das in der Strophe stand: "Wenige erkennen einen Fürsten in Fischerkleidern" ORKNEYINGA SAGA 85 S. 221 (= JÓNSSON, ARKIV 200. JÓNSSON 87).
ÍF XXXIV. 85. 200. En er koflmaðr heyrði þetta, kvað hann: 49. Skelk aflar Sif silkis/svinn at umbúð minni,/hlær stórum mun meira/mær en fallit væri./Fár kann jarl, en árla/örlyndr, at sjá görla,/hlunns drók eik af unnum/áðr, í fiskivöðum. Síðan fór koflmaðr í brott, ok urðu menn þess seinna vísir, at þessi koflmaðr hafði verit Rögnvaldr jarl. Er þat ok síðan mörgum manni kunnugt orðit, at þau hafa mörg verit hans brögð, er bæði váru hjálpsamlig fyrir guði ok skemmtilig fyrir mönnum. Menn kenndu ok orðskvið þann, er stóð í vísunni, at fár kennir jarl í fiskiváðum. 49. vísa. – Svinn Sif silkis (a) aflar skelk at umbúð minni (b); mær hlær stórum mun meira en fallit væri. Fár kann görla at sjá jarl í fiskiváðum, en áðr drók árla örlyndr hlunns eik (c) af unnum. a) Sif (ásynja) silkis: kona. – b) afla skelk at e-u: hræðast að e-u. – c) hlunns eik: skip. Hin ágæta kona hæðist að búningi mínum; hún hlær stórum mun meira an hæfilegt væri. Fáir þekkja glögglega jarlinn, þegar hann er kominn í fiskimannsgervið, en ég, sem er kappsmaður, dró áður snemma (í morgun) bát af sjó.
85. After disguising himself in a white cowl, Rognvald Jarl helps with fishing, then reveals himself in a verse:
“. . .and they realized the significance of the words in the verse, that not many people know an earl when he’s dressed as a fisherman.”
TPMA 7. 68. KLEID/habit/dress 2. Kleider sind nicht massgebend und nicht wichtig 2.1. Kleider lassen den Menschen nicht erkennen 2.1.2. Spez. Nord. 81 Menn kendu ok orðskvið þann, er stòð í vísunni, at 'fár kennir jarl í fiskiváðum' Man kannte auch dieses Sprichwort, das in der Strophe stand: "Wenige erkennen einen Fürsten in Fischerkleidern" ORKNEYINGA SAGA 85 S. 221 (= JÓNSSON, ARKIV 200. JÓNSSON 87).
ÍF XXXIV. 86. 213-4. Erlingr svaraði rœðu jarls: "Eigi vil ek þegja við yðru boði, en engi em ek ráðagörðamaðr. Er ok heldr at kveðja at þessu þá menn, er fleira hafa sét ok vanari er[u] slíkum ferðum, sem er Eindriði ungi. En hér mun fara sem mælt er, at skjóta mun verða fugls, áðr fái. Megum vér ok freista at gefa til nökkut ráð, fyrir hvat sem kemr."
86. Erling Wry Neck, suggesting to Rognvald Jarl a plan for attacking the castle in Galicia, tyrannically occupied by Godfrey, a foreign chieftain:
168. “Still, they say you never catch a bird without a shot, so let me make a suggestion. . .”
ÍF XXXIV. 103. 276. Um kveldit, er menn sátu við elda, hnaus Rögnfaldr jarl mjök. Haraldr jarl mælti: "Hvellr hneri, frændi."4 4Haraldr – frændi F: Da sagde Rognvalder: Knysen betydr Reisen fremgang, frende. Det er sanden, sagde Harild, om ingen knyser flere Þ. – Þó að Taylor treysti ekki fullkomlega þessari gerð, tekur hann hana fram yfir F-gerðina. Ég kýs hins vegar að halda henni, hygg, að þýðandinn hafi hér vikið frá fyrirmynd sinni og hafte e.t.v. í huga málsháttin: Fall er farar heill –, sem algengur er í fornum sögum (sjá um hann grein eftir Ludvig Holm-Olsen: En replikk i Harald Hardrådes saga, Maal og minne, 1959, 35-41). Hafa menn hann ýmist sjálfum sér eða öðrum til hughreystingar, enda er þeim þá stundum skammt til annars meira falls. – Frásögn F er í krappasta lagi, því að Rögnvaldur er þar ekkert látinn segja, hinum fáu, en eftirminnilegu orðum Haralds jarls ætlað það einum að vekja hinn óþægilega grun um, að allt sé ekki með felldu. – Í Þjóðsögum Jóns Árnasonar (II, 553 – 54, 555 – 57) eru nokkrar frásagnir um hnerra, og sést þar, að hann getur verið hvort tveggja, góðs og ills viti.
TPMA 9. 1. NIESEN/éternuer/to sneeze 1. Niesen bedeutet Glück und Erfolg1 Nord. 1 Knysen betyder Reisen fremgang Niesen bedeutet Erfolg für die Reise ORKNEYINGA SAGA 103 S. 309. 20 Var. 2 Vi qui sternutat sors illum leta salutat. – Hoo som hordelighe nys han faar godh skæffnæ Wer gewaltig niest, den grüsst ein glückliches Los. – Wer so schwer niest, der erlangt ein gutes Geschick LÅLE 1129. 1Schon in der Antike galt das Niesen als ein gutes Vorzeichen (vgl. HOM., OD. 17, 541 ff.), und das Niesen der Götter wurde als Zustimmung gedeutet (vgl. THEOKR. 18, 16; CATULL. 45, 17; PROP. 2, 2, 33; OVID., HER. 19, 151).
ÍF XXXIV. 107. 286. Jarl mælti: "Þat vilda ek nú, Svein, at þú legðir af hernaðinn. Er nú gott heilum vagni heim at aka,2 en þú veizt þat, at þú hefir lengi fœddan þik við hernaðinn ok lið þitt. En ójafnaðarmönnum ferr svá flestum, at þeir látask í hernaðinum, ef þeir taka sik eigi sjálfir frá." 2Þ; taka F.
FJ Proverb word 428. Page 196. vagn – gott (bezt) heilum vagni heim at aka Eg 119, Icels I 219, Flat II 282, Fas II 115, Karl. 388. ‘Det er godt (bedst) at køre hjem med en hel vogn’ (hel = ubeskadiget).
TPMA 12. 311. WAGEN (Subst.)/voiture/waggon 2. Fahren mit dem Wagen 2.1. Es ist gut, mit ganzem Wagen heimzufahren Mlat. 24 . . . utile referens, rebus integris incolumni redire curru Indem er darlegte, es sei von Nutzen, dann zurückzukehren, wenn die Verhältnisse noch gut stünden und der Wagen noch unbeschädigt sei SAXO GRAMM. 141, 16. Nord. 25-27 Ok er gott heilum vagni heim at aka Und es ist gut, mit unbeschädigtem Wagen heimzufahren SVERRIS SAGA 76 (→ FMS VIII, 186). SNORRI, ÓLÁFS SAGA HELGA 147 (→ FMS IV, 364). SNORRI, HEIMSKRINGLA 345, 29 (Óláfs saga helga 151). 28 Ok er nú gott heilum vagni heim at aka Und es ist nun gut . . . HARALDS SAGA HARÐRÁÐA 8 (→ FMS VI, 151). 29 Er nu gott heilum vagni heim at aka Es ist nun gut .. . . ORKNEYINGA SAGA 106. S. 318, 19. 30 Þá var gott heilum vagni heim at aka Damals sei es gut gewesen, dass er mit unbeschädigtem Wagen heimgefahren sei EGILS SAGA 38, 7 (= JÓNSSON, ARKIV 428. JÓNSSON 173). 31 Þvíat betra er heilum vagne heim at aka . . .Denn es ist besser, mit unbeschädigtem Wagen heimzufahren ALEXANDERS SAGA 61. 32 Ok kvað gott heilum vagni heim at aka Und er sagte, es sei gut . . . KETILS SAGA HÆNGS 2 (→ FAS II, 115 [= JÓNSSON, ARKIV 428]).
ÍF XXXIV. 106. 286. Jarl svarar: "Þat er ok vant at sjá, félagsmaðr, hvárt fyrr kemr, hel eða langframi." Eptir þetta fell niðr rœðan. Haraldr jarl fór á brott af veislunni ok var út leiddr með sœmiligum gjöfum. Skilðusk þeir Sveinn með miklum kærleikum.
106. Harald Jarl to Svein Asleifarson, who against his advice wants to go raiding one more time:
216. “Hard to tell which comes first, old fellow,” said the Earl, “death or glory.”
TPMA 11. 353. TOD/mort/death 3. Tod als allgegenwärtige und unberechenbare Erscheinung 3.5. Der Tod ist für alle eine unbekannte Grösse 3.5.2 Wir wissen nichts über Leben und Tod Nord. 571 Þat er ok vant at sia, felagsmadr, hvart fyrr kemr, hel edr langframi Das ist auch schwer zu sehen, Genosse, was eher kommt: Tod oder langes Leben (Baetke) ORKNEYINGA SAGA 106 S. 319, 7.
Return to
Concordance